سوالات دکتری دانشگاه تهران
2. آیا کتابداری به عنوان یک رشته یا میان رشته فقر مبانی دارد؟
دو. مدیریت و برنامه ریزی اطلاعات (45 دقیقه)
1. با تحولات روزافزون حوزه فناوری، "مهندسی ارزش" و "مدیریت تغییر" در کتابخانه های تخصصی و مراکز اطلاع رسانی به چه معناست و چگونه عملیاتی می شود؟
2. مفاهیم زیر را در حوزه مدیریت اطلاعات توضیح دهید:
•Application Programming Interface - API
• Digital Curation - DC
•Ambient Intelligence - AI
• Employee Driven Management
• Engein factor Score
3.موقعیت ایران را در قلمرو مجازی مانند Second Life چگونه ارزیابی می کنید. ماتریس تهدیدها و فرصت ها را رسم کنید.
سه. روش تحقیق (45 دقیقه)
1. فرضیه در رویکرد کمی و کیفی تحقیق در چه مرحله ای شکل می گیرد؟ با ذکر نمونه و مثال با نوع پژوهش توضیح دهید.
2. تأثیر پارادایم های معرفت شناختی بر روش تحقیق در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی را تشریح کنید.
3. در علم آمار اغلب اختلاف یا رابطه میان متغیرها از طریق آزمون های آماری مختلف مورد مطالعه قرار می گیرد. با ذکر نام عمده ترین آزمون های آماری شرایط لازم برای اجرای آنها را بیان کنید.
چهار. خدمات مرجع و اشاعه اطلاعات (60 دقیقه)
1. سناریوهای مختلف راه اندازی میز مرجع مجازی در یک کتابخانه دانشگاهی را با توجیهات هر خدمت طراحی کنید و از هر یک از این سناریوها به طور مستدل دفاع نمایید.
2. خدمت بریده جراید برای پاسخگویی به کدام نیاز طراحی شده است و با چه ابزارهایی غنی شده و یا توسعه می یابد؟ به تفصیل بحث کنید.
3. اسناد تاریخی مختلط را چگونه از طریق فرآیندهای سندپردازی و رقومی سازی در کوتاهترین زمان در دسترس پژوهشگران قرار می دهند؟
پنج. ذخیره و بازیابی اطلاعات (100 دقیقه)
1. در ارزیابی بازیابی، سنجه های زیر را توضیح دهید.
• Harmonic Mean
• Relative Recall
• Recall Effort
2. مدل شبکه استنباطی (Interference Network Model) را توضیح دهید و بگویید چگونه می توان آن را سازمان داد مدل بولی (Boolean Model) را نیز شامل شود.
3. در پرس و جو استفاده از انطباق الگو (Pattern Matching) به چه معنی است و کاربرد کنونی آن در محیط وب چگونه متباین می شود؟ به تفصیل بیان نمایید.
4. TREC چیست؟ گستره و دامنه مجموعه آن را مشخص نمایید و بگویید به چه منظور از این مجموعه استفاده می شود؟
5. از "شکل دادن به اطلاعات" (Information Shaping) چه می دانید و کاربرد اصلی آن در کجاست؟ در صورت نیاز توضیح خود را با مثال روشن کنید.
شش. مفاهیم و نظریه های کتابداری (60 دقیقه)
1. تحلیل شبکه های اجتماعی از نقطه نظر سازمان کار در مراکز دانشوری و داده ورزی را شرح دهید.
2. در تحقیقات متعددی به تناوب اصطلاح Digital Footprint به کار گرفته می شود. کاربرد این ابزار را در ابعاد مختلف توصیف کنید.
3. شکل زیر را تجزیه و تحلیل کنید و بگویید در کدام حوزه های کتابداری و اطلاع رسانی کاربرد بیشتری دارد؟
سوالات دکتری دانشگاه آزاد اسلاممی
مدیریت و برنامه ریزی اطلاعات
۱- هزینه - کارآیی و هزینه - اثربخشی
۲-واسپاری الکترونیک با توجه به چند عامل:آرشیو، عملکرد بین المللی ، دسترسی دائمی. راهبرد مناسب ایران را چه میدانید؟
۳-mbo( management by objective) tqm
*روش شناسی تحقیق
۱- پژوهش های کمی و کیفی - آزمون همبستگی
۲- وب سنجی
*خدمات مرجع و اشاعه اطلاعات
۱- رفتار اطلاع یابی: مدلها و روشها
۲- کتابداری :از دانش مداری تا خدمت گزاری
۳- سرگذشت نامه هادر ایران و اسلام : انواع و اسامی و تحلیل
۴- دائره المعارف ها در ایران و جهان : تحلیل کلی
*ذخیره و بازیابی اطلاعات
۱- تحلیل استنادی خودکار - تفاوت با تحلیل استنادی سنتی
۲- مقایسه بازیابی بولی با یک نمونه بازیابی رتبه بندی دیگر
۳- عامل های هوشمند و نظامهای خبره - کاربرد در کتابخانه
۴-وب۰/۲ را در ۲۰۰ کلمه توضیح دهید
۵- توضیح کوتاه rss , h-index,copy-left,creative-common
*مفاهیم و نظریه های کتابداری
۱- تحلیل محتوا و تحلیل گفتمان
۲- نظریه های موجود در باره اطلاعات : تحلیل و بررسی
۳- کتابداری و اطلاع رسانی : متباین ، متشابه ، متداخل یا ....؟ نقد و بررسی کنید.
سوالات آزمون دکترای کتابداری دانشگاه فردوسی مشهد سال 1389 – اسفند 88
• زبان عمومی (1ساعت) - تستی
25 سوال لغت
25 سوال گرامر
5 متن برای درک مطلب برای هرکدام 6 سوال (30 سوال)
• مبانی و نظریه های کتابداری (2 ساعت)
1. منظور از همپوشانی مثبت و منفی در پایگاه اطلاعاتی چیست؟ مهمترین روشهای همپوشانی داده ها را یبه اختصار توضیح دهید.
2. کتابداری و اطلاع رسانی مانند سایر علوم باید از برخی از علوم دیگر باید بهره ببرد. بعضی از این علوم و نظریه های مربوطه که می توانند در کتابداری و اطلاع رسانی کاربرد داشته باشند را شرح دهید.
3. علم اطلاع رسانی چه زمینه های فکری و حرفه ای را برای کتابداران ایجاد کرده است که در علم کتابداری کمتر کمتر مورد توجه بوده است؟
4. کتابخانه ها برای ساختن مجموعه هایشان معمولا از دو خط مشی اطلاع رسانی استفاده می کنند که عبارتند از خط مشی های توسعه مجموعه و معیارهای انتخاب منابع. این دو خط مشی به طور نزدیکی به یکدیگر مربوط هستند اما مجزا هستند.
الف. خط مشی توسعه مجموعه نگاهی کلی به مجموعه کتابخانه دارد و به پرسشهایی از قبیل موارد زیر پاسخ می دهد: (حداقل سه مورد از این پرسشها را ذکر کنید)
ب. معیارهای انتخاب منابع (حداقل 4 نوع از این معیارهای متعارف در این حوزه را فهرستوار بنویسید)
5. آنگاه که از تاثیر ملویل دیویی بر حرفه شدن کتابداری سخن می رود رده بندی دهدهی، تاسیس انجمن کتابداری، راه اندازی مجله کتابداری و رواج این اندیشه که "وظیفه کتابدار شکل دهی به افکار جامعه است" مورد تاکید قرار میگیرد. شرح دهید که این موارد چگونه می توانسته اند بر حرفه شدن کتابداری تاثیر بگذارند.
• روش تحقیق (2ساعت)
1. برخی از نظریه های مورد استفاده در پژوهش، نظریه های صوری، قیاسی، تقلیلی و تجریدی می باشند. لطفا این نظریه ها را به صورت مختصر توضیح دهید.
2. در برخی از تحقیقها انتخاب نمونه ای کوچک مناسبتر است، لطفا توضیح دهید در چه نوع پژوهشهایی این نظر صحیح است و از چه روشهایی برای گردآوری اطلاعات مربوطه باید استفاده کرد.
3. عوامل موثر بر ضریب قابلیت اعتماد ابزار اندازه گیری کدامند؟ لطفا شرح دهید.
4. در دستورالعمل های انتخاب مدل آماری برای تحقیقاتی که همزمان بیش از دو میانگین را با یکدیگر مقایسه می کنند استفاده از تحلیل واریانس (فرمول F) توصیه می شود. در این آزمون هر گاه تفاوت معنادار باشد، از آزمون تحلیلی استفاده می شود تا مشخص گردد تفاوت بین کدام یک از دو میانگین ها معنادار است. پاسخ دهید چرا از همان ابتدا میانگین ها را دو به دو با یکدیگر مقایسه می کنند یعنی از فرمول T استفاده نمی شود؟
• ذخیره و بازیابی اطلاعات (2 ساعت)
1. بسط جستجو (Query Expansion) به چه معناست و به چه شیوه هایی (تکنیکهایی) انجام می گیرد.
2. روش بازیابی اکتشافی (Heuristic) را تشریح کرده و استدلال کنید مناسب کدام نوع از پایگاه های اطلاعاتی است؟
3. رابطه اضافه بار اطلاعاتی و جذب اطلاعات را بیان کنید و عوامل موثر بر جدب یا عدم جذب (توجه یا عدم توجه) اطلاعات را در فرایند اطلاع یابی توضیح دهید.
4. مواجهه نظامهای ذخیره و بازیابی اطلاعات با عدم قطعیت و ابهام موجود در جهان واقعی بر مبنای منطق دو ارزشی و منطق فازی چگونه است؟
5. جستجوگری در پی بررسی "نقش فرهنگی چینیاندر مالزی" است. در اجرای جستجو با تعداد زیادی رکورد بازیابی مواجه می شود که اکثر آنها در بردارنده نقش فرهنگی هندیها و مالایی ها نیز هستند. حال عبارت جستجو را چگونه باید فرمولبندی کرد که از ریزش کاذب جلوگیری شود. ضمنا نتیجه جستجو را در قالب دیاگرام ون نمایش دهید.
• فناوری اطلاعات و مدیریت اطلاعات (2 ساعت)
1. میانکنش پذیری (Interoperability) در پایگاه های اطلاعاتی به چه معناست، چند نوع است و چگونه انجام می گیرد؟
2. فناوری وب 2 از چه قابلیتها و مزایایی برخوردار است؟ تفاوتهای عمده آن را با وب معمولی مورد بحث قرار دهید.
3. چگونه می توان برای ارتقای مدیرت اطلاعات در یک کتابخانه از وب سنجی استفاده کرد؟
4. ارتباط در واقع مبادله تغییرات است. چگونگی آن را توضیح دهید.
2. آیا کتابداری به عنوان یک رشته یا میان رشته فقر مبانی دارد؟
روزهای دوم و سوم اردیبهشت ۱۳۸۷ آزمون دکتری دانشگاه فردوسی مشهد (رشته کتابداری و اطلاع رسانی) در دانشکده علوم تربیتی این دانشگاه برگزار شد. سوالات این آزمون به این شرح می باشد:
-1 نیم عمر چیست و رابطه آن با استناد چیست؟
-2 شبکه معنایی را تعریف و با رسم نمودار نشان دهید
-3 برای مجموعه سازی کتابخانه های عمومی کدام روش بهتر هستش تقاضا ارزش و کیفیت..
-4برای ذخیره تصاویر در وب چه فرمتهای وجود دارد و مزایا و معایب آنها را بنویسید
-5 راهبردهاي هدايت دانش فردي در جهت اهداف سازمان را توضيح دهيد.
-6 استانداردهاي نرم افزارهاي ارتباطي كتابخانه ها و تفاوتهاي آنها را تشريح كنيد.
-7 ابعاد سه گانه منابع اطلاعاتي، كانالهاي ارتباطي و بهره گيران را در نظام اطلاعاتي اجتماعي را تشريح كنيد.
-8 تاثير وب بر رفتار اطلاع يابي پژوهشگران را توضيح دهيد.
-9 خطاي نوع دوم را در پژوهشي با داشتن خطاي نوع اول برابر .01 پيش بيني كنيد.
-10 جايگاه عليت را در پژوهشهاي پيمايشي و علي-مقايسه اي با شرح 2 پژوهش مقايسه كنيد.
-11 نياز اطلاعاتي از ديدگاه دروين را تشريح كنيد.
-12دیدگاه هول در مورد فلسفه عملی کتابداری را بنویسید .
-13 دیدگاه و پیش فرض های موکهرجی در مورد فلسفه کتابداری را بنویسید.
-14 تفاوت اصطلاحنامه های جستجو و اصطلاحنامه های ذخیره را بنویسید.
-15 ارزش های اجتماعی و علمی و اقتصادی کتابخانه بر اساس مبانی مجموعه سازی را تشریح کنید.
-16تفاوت عمده تحقیقات شبه آزمایشی وتمام آزمایشی و پیش آزمایشی را بنویسید.
-17دیدگاه ویلسون در باره رفتار اطلاع یابی چیست.؟
